Χάρολντ Πίντερ

ΧΑΡΟΛΝΤ ΠΙΝΤΕΡ: ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ...ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ

ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Οι πολιτικές ανησυχίες του Πίντερ άρχισαν να καλλιεργούνται σε νεαρή ηλικία και το 1949 κατηγορήθηκε ως αντιρρησίας συνείδησης επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία.

Αν και τα έργα της νεανικής του περιόδου χαρακτηρίζονται από τον ατομικότητα και το σχεδόν απολιτικό των ηρώων, ο Χάροντ Πίντερ τα τελευταία 25 χρόνια παρεμβαίνει συστηματικά και ριζοσπαστικά στα πολιτικά δρώμενα. Ακόμη και μετά την διάγνωση καρκίνου του οισοφάγου πριν δύο χρόνια, ο Πίντερ δεν έχει πάψει ούτε στιγμή να καταγγέλλει τις επιλογές του Τόνι Μπλερ, του σημερινού Βρετανού Πρωθυπουργού.

Μια σθεναρή και ανυποχώρητη φωνή διαμαρτυρίας, ένας υπερασπιστής των καταπιεσμένων και των θυμάτων της αλαζονείας, που εξαπολύει καταστροφικούς πολέμους.

Είναι από τους πρώτους διανοούμενους που καταδίκασαν την πολιτική του Μπλερ και την επιδρομή στο Ιράκ και ζήτησαν την παραίτησή του, όπως και τη διενέργεια έρευνας για τον αριθμό των θυμάτων που προκάλεσε ο πόλεμος. Ο Βρετανός Πρωθυπουργός, σύμμαχος του Τζορτζ Μπους, προφανώς από αμηχανία για τη βράβευση του σφοδρού επικριτή του, σίγησε για πολλές ώρες χωρίς να κάνει μια έστω τυπική δήλωση.

Εδώ και 32 χρόνια, από το 1973, είναι ο μαχητής ο οποίος υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα με γενναιότητα και συνέπεια. Μαζί με τον Άρθουρ Μίλερ ταξίδεψαν πριν από είκοσι χρόνια στην Τουρκία, υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των πολιτικών κρατουμένων-θυμάτων της δικτατορίας. Υψώνει σε κάθε ευκαιρία τη φωνή του με θάρρος: Για τη γενοκτονία των Κούρδων, για την ανατροπή της δημοκρατίας στη Χιλή και τη στήριξη των δικτατοριών στη Λατινική Αμερική από τις ΗΠΑ, για την επιδρομή στη Γιουγκοσλαβία και τον πόλεμο στο Κόσοβο, για την εισβολή στο Ιράκ, για την τρομοκράτηση του κόσμου από τον Μπους.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ζήτησε να παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο οι Μπους και Μπλερ ως εγκληματίες πολέμου. «Για μένα ο Μπλερ είναι ένας εγκληματίας πολέμου. Δεν αναφέρομαι στον Μπους, αυτός είναι χειρότερος», είχε δηλώσει χωρίς δισταγμό, όταν ρωτήθηκε, για τον σημερινό Βρετανό Πρωθυπουργό:
Είναι φανατικός πολέμιος του πολέμου στο Ιράκ, όπως ήταν και του βομβαρδισμού της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εκτιμούσε τον Μιλόσεβιτς. Το 2003 τύπωσε αντιπολεμικά ποιήματα για τη σύγκρουση στο Ιράκ. «Τα ποιήματα αυτά εκφράζουν τον προσωπικό θυμό μου και την απέχθειά μου. Στα θεατρικά μου έργα δεν αηδιάζω από τους χαρακτήρες, ακόμα και όταν είμαι κριτικός απέναντί τους. Οφείλω να τρέφω κάποια συμπάθεια γι' αυτούς, διαφορετικά δεν θα μπορώ να τους κάνω να μιλήσουν. Τους αγαπώ, με κάνουν να γελώ, παρά το ότι οι περισσότεροι είναι άξεστοι. Γράφοντας για εκείνους, γράφω επίσης και για μένα», είχε δηλώσει.

Τον περασμένο Φεβρουάριο είχε δηλώσει ότι έχει «τελειώσει» ως θεατρικός συγγραφέας. «Έχω γράψει είκοσι εννέα θεατρικά. Δεν είναι αρκετά;», είχε αναρωτηθεί και υποστήριζε ότι ήρθε η ώρα να στραφεί στην πολιτική. Αυτό επιβεβαίωσε και ο Αλαν Τζένκινς, επικεφαλής του λογοτεχνικού ενθέτου των «Τάιμς», όταν διαβεβαίωνε ότι δεν θα χαρούν όλοι με αυτό το Νόμπελ: «Δεν μπορώ να φανταστώ» είπε «ότι ο Μπλερ ή το Υπουργικό του Συμβούλιο θα έχουν ακριβώς... εκστασιαστεί».

Μια επιβεβαίωση της ανυποχώρητης στάσης του απέναντι στην εξουσία, στους παραλογισμούς και στην καταπίεση που ασκεί.

Επικριτικά σχόλια προκάλεσε εξάλλου το γεγονός ότι στην Βρετανίας, εκτός από μια εκπομπή στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΒΒC, τα γενέθλια του Πίντερ στις 10 Οκτωβρίου πέρασαν απαρατήρητα. Ο Πίντερ τιμωρήθηκε για την καταιγιστική κριτική για την πολιτική της «ταγγής πολεμοκάπηλης μουσίτσας», του Τόνι Μπλερ.

Σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο συναισθηματικά άρθρο του στη βρετανική εφημέριδα Guardian, ο θεατρικός κριτικός Μάικλ Μπίλιγκτον, ο οποίος είναι και βιογράφος του Χάρολντ Πίντερ, στρέφει τα πυρά του εναντίον της Υπουργού Πολιτισμού της Βρετανίας.

«Η Τέσα Τζάουελ, γράφει ο Βρετανός κριτικός, τιμωρεί τον Πίντερ για τα πολιτικά του πιστεύω και την πολεμική του κατά της Κυβέρνησης των Νέων Εργατικών του Τόνι Μπλέρ».

Ο Πίντερ δήλωσε πρόσφατα ότι δεν θέλει να αναφέρονται στο ίδιο ως συγγραφέα αλλά ως πολιτικό ακτιβιστή - αυτοπροσδιορίζεται εξάλλου όχι ως Βρετανός αλλά ως Πολίτης του Κόσμου.

Η περίπτωση του Πίντερ επιβεβαιώνει το ρητό «Ουδείς προφήτης στον τόπο του».

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΧΑΡΟΛΝΤ ΠΙΝΤΕΡ